نشاء گوجه فرنگی

گوجه فرنگي محصول فصل گرم است و در خاكي با زهكشي خوب ، داراي ماده آلي زياد بسيار خوب رشد مي كند . براي توليد بسيار زود رس گوجه فرنگي ، خاك سبك با شيب ملايم 2 درصد و يا كمتر و رو به جنوب يا شرق ارجحيت دارد.

كشت مستقيم بذر گوجه فرنگي و يا توليد گوجه فرنگي به روش نشا كاری مرسوم است.

 كاشت گياهچه هاي سالم و قوي گوجه فرنگي با روش نشاء كاري و در فاصله هاي مناسب عامل اصلي در توليد زود هنگام گوجه فرنگي مي باشد. بوته ها با فاصله كافي از يكديگر ،ارتفاع كوتاه با گسترش عرضي نسبتا" وسيع و سيستم ريشه خوب  خواهند داشت. در خزانه برگهاي گياهچه گوجه فرنگي در تماس بايكديگر و در حالت همپوشاني نباشند . دانه گوجه فرنگي در مخلوط مناسب ( پيت – ورمي كوليت خوب تهيه شده ) بكاريدو رطوبت را در حد يكنواخت نگه داريد و حرارت محيط رويش را تا زمان سبز شدن در دماي 24 درجه سانتي گراد نگه داريد . برخي كشاورزان براي توليد محصول اُرگانيك از مخلوط كمپوستي جهت كاشت بذر گوجه فرنگي استفاده مي كنند . وقتي ارتفاع گياهچه ها به 5 تا 7 سانت رسيد و يا وقتي دو برگ واقعي دارند زمان نشاء كاري مي باشد.

گلدان هاي تهيه نشاء گوجه فرنگي به اندازه 3 سانت تا 15 سانت يا حتي بزرگتر وجود دارد. براي توليد محصول در فصل اصلي . گلدان هاي 5 تا 7 سانتي قابل قبول است. براي توليد زود رس گلدان هاي 3 سانتي خيلي كوچك هستند و به مدت زياد نمي توان گياهچه را در اين نوع گلدان ها نگه داشت و گياهچه پا بلند و پايه دار خواهند شد و گاهي توليد دو تا 3 هفته به تاخير مي اُفتد.

وقتي دماي روز 24-21 درجه سانتي گراد و دماي شب 15 تا 18 درجه سانتي گراد باشدمي توان گوجه فرنگي را نشا نمود. از زمان بذر كاري در خزانه تا آماده شدن گياهچه گوجه فرنگي جهت نشاء كاري بسته به شرايط رويش محل 5 تا 8 هفته وقت لازم است.

بعد از اينكه گياه دورهی رشد خود را در خزانه سپري كرد، بايدكار انتقال نشاء به زمين اصلي را انجام داد. مرحله‌ی 4 تا‌6 برگ حقيقي معمولاً بهترين مرحله براي انتقال نشاء به زمين اصلي ميباشد. بهتر است در اين مرحله ابتدا خزانه آبياري شده وگياهچه را از زمين مرطوب بيرون آورد. با توجه به اینکه بیشترین فعالیت ریشه ها در عمق ۳۰ سانتی متری خاک می باشد قبل از انتقال نشاء های گوجه فرنگی به زمین اصلی باید بسترهای مناسب که تا عمق ۸۰ سانتی متری قابلیت نفوذ ریشه را داشته باشد آماده نمود. در این صورت باید علف‌های هرز را پیش از انتقال نشاء پاکسازی نمود و به ویژه از دو گیاه سس و گل جالیز نباید غافل گردید که این دو مشکلات فراوانی را برای گیاه ایجاد می نمایند .بهتر است با دیدن سس یا گل جالیز آنها را از کنار بوته جدا کرده و پاکسازی نمود آنگاه مواد آلی و کودهای شیمیایی را در اندازه مناسب و بر اساس آزمون خاک و با راهنمایی و مشاوره گرفتن از کارشناسان  استفاده نمود.

بهتر است ابتدا زمين آبياري شود و بعد ازگاورو شدن زمين اقدام به نشاءكاري كرد.

نشاءكاري بايد عصرها و هنگام غروب كه شرايط دمايي مناسبتراست، انجام شود.

هنگام نشاءكاري بايد‌ سعي كرد ‌مقداري از ساقه در خاك قرارگيرد.

پس از نشاءكاري بايد 3 تا 4 روز هر روز صبح زمين را آبياري كرد و فواصل آبياري را به تدريج زياد كرد.

پس از نشاء كاري بايد واكاري را انجام داد تا مزرعه سطح سبز يكنواخت داشته باشد.

واكاري را بايد در نخستین فرصت انجام داد و هرگونه تأخير در انجام واكاري ميتواند در امر برداشت محصول در زمان مناسب ايجاد مشكل نمايد.

در سال‌های ‌اخیر برای ‌گسترش و بهبود كشت مكانيزه گوجه فرنگي در كشور استفاده از دستگاه نشاءكار (Transplanter)گوجه فرنگي مطرح است كه طرز كار اين دستگاه كه معمولاً به وسيله‌ی تراكتور به جلو رانده مي‌شود به اين ترتيب است كه يك نفر كارگر نشاء را كه به شكل ريشه آزاد است از سيني كاشت يا صندوق برداشته روي چرخ هاي ‌گردان مي‌گذارد؛ سپس چرخ ها نشاء را در خاك فرو برده و پس از آن به وسیله‌ی مخزن آب موجود روي دستگاه نشاء كاشته شده آبياري مي‌شود. استفاده از اين دستگاه مي‌تواند سبب صرفه جويي در زمان انجام نشاء كاري و كاهش هزينه‌هاي كارگري شود.

گوجه فرنگي از جمله سبزيهايي است كه هم بصورت مستقيم در زمين اصلي و هم ازطريق نشاء كاري كشت مي گردد . اين گياه نسبت به نشاء كاري عكس العمل مثبت نشان مي دهد ويكي از معروف ترين گياهاني است كه نشاءكاري مي شود .امروزه توليد نشاء در دستور كار مي باشد و كشت مستقيم بذر در زمين به دلايل مصرف زياد بذر ، نياز به واكاوي ، درصد جوانه زني پايين وغيره توصيه نمي شود .

كشت گوجه فرنگي به صورت كشت خارج از فصل در اواخر تابستان و اوايل پاييز آغاز شده و با تأمين گوجه فرنگي كشور در فصل سرد نقش مهمي را در تداوم عرضه محصول به بازار دارد.

جهت تهيه نشاء بايد 6تا 8 هفته قبل از انتقال به زمين اصلي اقدام به كشت بذور تهيه نشاءنمود. سن نشاء بطور معني داري عملكرد ارقام را تحت تأثير قرار مي دهد . درروش سنتي ومرسوم ، بذرهاي گوجه فرنگي در اوايل مرداد درخزانه هاي پوشيده از برگ درخت خرما كشت شده و در اوايل آبان ماه به زمين اصلي منتقل مي گردد. تراكم بالاي كشت در خزانه منجر به رقابت نوري شديد بين نشاها شده و علاوه بر افزايش ارتفاع بوته ، علفي شدن و نازك شدن آن را نيز به دنبال دارد . مسلما رشد رويشي اين چنين گياهاني در زمين اصلي به خوبي انجام نشده واز پتانسيل خوبي جهت توليد محصول برخوردار نخواهد بود .با توجه به موارد ذكر شده ، مي توان نشاء مرغوب را در ظروف كشت با استفاده از محيط كشت مناسب توليد نمود و با موفقيت بالايي به زمين اصلي منتقل نمود .